بخشی از آنچه درونم میگذرد

این پست، رو نمیدونم چرا دارم مینویسم. شاید به خاطر اینکه احیانا کس دیگری هم این تجربه رو داشته باشه.
حالتی درونی هست، که قابل توصیف نیست. تلاش میکنم، ولی مطمئن نیستم بتونم منتقلش کنم.
این حالت اولین بار، چندین سال پیش ایجاد شد در من، بعد از دیدن یک فیلم، (در مشهد مقدس)، که یه جنبه رمانتیک هم داشت فیلمش. تو حرم کمک خواستم، و مطالبی به ذهنم رسید، و خیلی خوشحال بودم، و اون حس رفت... شاید بشه گفت mind over matter. بعدا فهمیدم که اون احساس دو جنبه داشت. یک جنبه اش اون موقع حذف شد، ولی یک جنبه اش با من موند، و هر از گاهی از زیر خاکستر در میاد...
شاید چند بار دیگه این احساس سراغم اومد، منتها متوجه یه نکته ای شدم. اون هم اینکه این احساس به هیچ وجه با پیدا کردن همسر یا ... برطرف نمیشه. میتونم تصور کنم که کسی اون احساس رو داشته باشه، احساس کمبود یه همراه در زندگیش، ولی این احساس من اصلا از اون جنس نیست.
بینوایان، اون بخش آخر، که ژان والژان داره می میره؟ یادمه دبیرستان، کتاب به دست، در راه خونه، داشتم میخوندم و گریه میکردم...
خود فیلم The Lake House یادمه که تا چند مدت گیج بودم...
شاید اوج این احساس، در گذشته، با خوندن و دیدن آثار Jane Austen پارسال ایجاد شد. تا یکی دو ماه قشنگ به هم ریخت من رو، واقعا فوق العاده است جنس این احساس.
یا مثلا با فهمیدن رومئو و ژولیت. چند وقت حالم خراب بود؟ خدای من...
این فقط مال داستان های رمانتیک بین یه زن و مرد نیست، مثال زیاده. مثلا بینوایان. کتاب برزخ زمین رو کسی خونده؟ شاهکار بود اون هم...
تو فیلم Atonement، اون لحظه که آخر فیلم، پیرزنه داره خودش رو تو آینه نگاه میکنه... وای...
حالا دوباره این احساس سراغم اومده، بعد از خوندن یه رمان رمانتیک، و به اوجش رسیده، ولی اصلا ول کن معامله نیست. یعنی تا بحال اینقدر طول نکشیده بود. عملا داره مریضم میکنه!
چنین اوجی رو گاهی، فقط گاهی در مراسم مذهبی حس کرده بودم، به مدت کوتاه، و شاید فقط یک یا چند دفعه در طول دهه محرم.
از دو چیز مطمئنم، یکی اینه که این هیچ ربطی به علاقه درونی به پیدا کردن همسر و ... نداره. میتونم بپذیرم که "ممکنه" از نوع misfiring های تکاملی باشه، ولی این رو از هیچ کس دیگری نشنیده ام. توجیه فرویدی اینکه این یه جور تغییر حسه، یا چه میدونم sublimation هستش هم برام مثل روز روشنه که اینگونه نیست.
مطلب دیگری که مطمئنم، اینه که این احساس کشش، این احساس اشتیاق، این آرزو، اصلا مفعول نداره. یعنی کسی، یا حتی چیز خاصی نیست که بتونم در این فضا بگنجونمش. یه جور حس مطلقه، بدون مفعول، ... انگار یه چیزی نیست، که باید باشه، یه چیزی که خیلی خواهانشم... سرشار از این حس خواستنم، سرشار، و آروم آروم داره به زندگی عادی و درسیم صدمه میزنه. اگر درس نداشتم، حاضر بودم 24 ساعت یه گوشه بنشینم و غرق بشم در این خواستن... خیلی به هم ریزنده است. یه دفعه تلاش کردم، در راه دانشگاه و خونه، بعد از حدود یکی دو ساعت دیگه با خودم گفتم بسه، بشینم سر درس. میتونم کنار بگذارمش از مرکز توجهم، ولی تأثیرش در baseline ذهنم کاملا احساس میشه.
جالبیش اینجاست که تا حد خوبی هم میدونم چه مواد شیمیایی ایه در مغزم که این حس رو ایجاد میکنه، ولی اصلا این دانستن باعث از بین رفتن اون حس نمیشه.
گفتم ببینم کسی تابحال چنین حسی داشته؟
و آیا مثلا بعد از چند سال، یا مثلا پایان دوران تحصیل، یا مشغول شدن، یا ازدواج کردن، یا خیلی مشغول شدن، این حس از بین رفته براش؟

جالبه دونستنش برام. کسی هست؟ ولو مشابه این؟

تأملاتی در علوم سیاسی - ولایت فقیه آیا در امور حسبیه هم ممکن است؟

برای رساندن منظورم در ادامه بحث ولایت فقیه، باید چند تا مثال بزنم. این مثال ها را از وبسایت آقایان سیستانی و وحید خراسانی انتخاب کرده ام که معمولا به عنوان مرجع مطرح هستند (برای خودم آقای سیستانی).

یه مقدار توضیح لازمه. در دنیای پزشکی، در دو حالت کلی تشریح انجام میشه. حالت اول، حالت آموزش به دانشجویان پزشکیه (Dissection). اینکه امروز آیا این چقدر لازمه، چیزیه که بحثه در موردش در دنیای پزشکی. هر چند تجربه من میگه که اساتید دانشگاه هایی میگن تشریح لازم نیست، که دانشگاهشون امکان تشریح به دانشجو ها نمیده! ولی خب، خیلی خیلی امکانات آموزش سه بعدی رشد کرده، بحثه در موردش، و نمیشه نظر صد در صد قطعی داد.
حالت دوم، حالتیه که بهش میگن کالبد شکافی. یعنی مثلا مریض، بدون هیچ علامتی مرده (Coroner's Autopsy). پاتولوژیست ها کالبدشکافی میکنن که علت مرگ تعیین کنن. در مواردی، مرگ مشکوکه، احتمال جرم میره، بنابراین پزشکی قانونی باید تعیین علت مرگ کنه (Coroner's Autopsy by Forensic Pathologists). در یه سری موارد هم، مریض تو بیمارستان مرده، و علت مرگ هم تعیین شده، منتها شک داریم، کالبدشکافی میشه که علت مرگ معلوم شه (Hospital Post Mortem) که این به شدت آموزنده است، از این جهت که دانشجوها و دکترها می بینن که چه اشتباهی کرده بودند و از طرفی (این نکته خیلی مهمه) میتونه سواد یه دکتری رو زیر سوال ببره، یا حتی کارش رو به دادگاه بکشونه (نظارت، نه رقابت). این مسئله خیلی جدیه، مثلا تو همین انگلستان، تعداد این تشریح های نوع آخر به شدت کاهش پیدا کرده، در حالیکه در مواردی که اینها انجام میشه، در هر بخشی آمارش متفاوته، ولی مثلا در جراحی، چهل درصد پیچیدگی های پس از عمل، اشتباه تشخیص داده شده بوده. بعضی اعداد اصلا به شدت ترسناکه، مفصله، وتوضیحات تکنیکی زیاد میخواد که وارد نمیشم. حالا دقت کنین، خصوصا این نوع سوم کالبد شکافی، "لازم" نیست. یعنی دکترها تشخیص علت مرگ میدن، و فقط اونهایی که میخوان، یا به نظرشون مهم میاد، از خانواده اجازه میگیرن (که در بیش از چهل درصد موارد، خانواده موافقت میکنند) و میفرستند برای تشریح و در حقیقت ملاک میزان دقت و تخصص و کیفیت در اون بیمارستان محسوب میشه.
خب، حالا همه کسانی که اینجا رو میخونند عاقلند دیگه؟ خیلی روشنه که در کالبد شکافی، موضوع کاملا روشنه؟ و در تشریح (برای دانشجویان)، یه مقدار شک و شبهه هست؟ حالا بریم ببینیم این آقایون مراجع، چه نظراتی دادن.
نظر آقای سیستانی (اینجا):
مسئله 351- تشريح اندام مسلمان به قصد آموزش و ديگر اغراض،جايز نيست اما اگر حيات يک مسلمان هر چند در آينده به آن عمل،موقوف باشد، چنان کاری، جايز می شود.
مسئله 363- برخی اداره ها (پزشکی قانونی ) در مواردی می خواهند جنازه ای را برای فهم علت مرگ و يا قتل،تشريح کنند آيا چنين اجازه ای هست يانه و چه موقعی جايز نمی باشد؟
جواب: ولی ميّت،نمی تواند به تشريح جنازه مرده ای برای مقصد ياد شده،اجازه دهد. ودر صورت امکان،بايد از آن جلو گيری به عمل آورد.

اولی خوبه، دومی، کاملا غلطه. مگه فهم علت مرگ، منجر به آموزش، و درنتیجه مسئله اول نمیشه؟
این یعنی رسما تناقض. رسما نفهمیدن موضوع مورد بحث، رسما صحبت کردن از روی جهل. از همه ترسناکتر، واسه من اینه که "در صورت امکان، بايد از آن جلو گيری به عمل آورد" یعنی اگه آقای سیستانی احیانا خدای نکرده بشه رهبر یه مملکت، چه فاجعه ای به سر وضع بهداشت و درمان مملکت خواهد آمد، خدا رحم کنه.

حالا بریم سراغ نظر آقای وحید (اینجا):
مسئله 2891- تشریح بدن مسلمان مرده جایز نیست، و بر تشریح کننده، دیه ی جنین مسلمان - به تفصیلی که در کتاب دیات مذکور است - لازم می شود.
مسئله 2893- اگر زنده ماندن مسلمان متوقف شود بر تشریح بدن مرده ای و تشریح بدن غیر مسلمان و یا مشکوک الإسلام ممکن نباشد، و راه دیگری برای زنده نگه داشتن آن مسلمان نباشد، در این صورت جایز است که بدن مسلمان مرده را تشریح کنند، و دیه ی جنین مسلمان - به تفصیلی که در باب دیات ذکر شده است - بر تشریح کننده لازم میشود.

واقعا چیزی ندارم بگم جز برو بابا.

همینطوری گفتم سایت آقای صانعی رو چک کنم (اینجا)
تقسیم به دو قسمت شده:
تشريح جسد به منظور آموزش دانشجويان
كالبد شكافى جهت تشخیص مرگهای ناگهانی
بعد هر دو استفتاء:
- تشريح جسد به منظور آموزش دانشجويان، چه حكمى دارد؟
+ تشريح در مفروض سؤال كه داراى غرض عقلايى است و بى احترامى و هتك بر ميّت نيست، فى حدّ نفسه جايز است و دليلى بر حرمت ندارد; امّا رضايت اولياى ميّت و رعايت وصيّت ميّت، واجب و تخلّف از آن حرام است.
- اخيراً براى تشخيص مرگهاى ناگهانى و سكته اى و يا كسانى كه علّت مرگشان مشكوك است، به پزشك قانونى مراجعه مى كنند و گاهى براى تشخيص كيفيت فوت، مرده را كالبد شكافى مى كنند، آيا اين كار جايز است يا خير؟
+ براى رفع تخاصم و نزاع، اگر راهى جز كالبد شكافى وجود نداشته باشد، با رضايت ولىّ ميّت، نمى توان گفت حرام است.

در انگلستان، در مورد تشریح برای دانشجویان، قانون اینه که خود طرف باید رضایت بده، نه اولیاش. و در مورد کالبدشکافی، اگه مشکوک باشه، نیازی به رضایت ولی میت نیست (چون ممکنه خود پسره زده به باباش زهر داده که ارث رو ببره، خب، رضایت نمیده که لو نره!) ولی اگه نوع سوم باشه، یعنی مرگ در بیمارستان، و با تشخیص، ولی برای اطمینان حاصل کردن و یاد گرفتن باشه، نیاز به رضایت اولیا هست.
نظر آقای صانعی خیلی بهتره در مقایسه با بقیه مراجع، ولی باز هم ایراد داره.

خب، خیلی روشنه که هیچ کدوم از این آقایون، از خودشون که نگفته اند. احتمالا مشورت کرده اند با دکتری، چیزی.
نتیجه ای که من میگیرم، اینه که وقتی یه مرجع، محافظه کار شد، بدون پاسخگویی به احد الناسی، و پشتیبانی مالی شد به حد زیاد، طبیعتا دور و برش موجودات محافظه کار زیاد میشن، و دکتری هم که میاد بهشون توضیح میده، میگه که نه بابا، لازم نیست. وقتی مرجعی محافظه کار نباشه، منابعی هم که دورش خواهند بود، منابع بهتری خواهند بود.
اما نتیجه ای که نمیخوام گرفته بشه، به هیچ وجه، سه تاست:
1- خب، برو به مرجع تقلید توضیح بده.
هرگز، اصلا، ابدا. اولا مرجع بسیار اشتباه میکنه در زمینه ای نظر میده که اطلاع نداره. ثانیا، من توضیح بدم، من خودم نظرات شخصی دارم، باید همه توضیح بدن، مرجع تقلید اساسا عقلا ممکنه که بتونه در همه رشته ها (این فقط یه بخش خیلی کوچک از مسائل مربوط به پزشکیه) مطالعه کنه و نظر بده؟ راجع به این خیلی فکر کنین، راه حل دیگری باید. در این زمینه مینویسم إن شاء الله.
2- خب، از آقای صانعی تقلید کن.
دهه! این چه راه حلیه؟ به همون دلیلی که این بالا نوشتم، غیر ممکنه ایشون راجع به همه چیز نظر صائب داشته باشه. و در همین مثال هم به هیچ وجه توضیحش کافی نیست.
3- اگه حتی کسی به فکرش هم برسه که نه خب، به عهده من نیست، من تقلید میکنم، یه ثواب، مرجع هم یه ثواب (که از نظر من مرجع مقصر هم هست، چون تلاش کافی نکرده، یا نمیدونه، که دیگه از مرجعیت در اون زمینه می افته) و همه چیز خوب و خوش و سلامت... جواب من اینه که واسه همینه که روز به روز جامعه به سمت سقوط پیش میره. این حالت مغز، که طرف از سقوط کردن خوشحاله، اشتباه کردن رو ثواب میدونه، از ضرر خوردن خوشحاله، از حقش رو بردن لذت میبره، یا تحمل میکنه، این برای من اصلا قابل پذیرش نیست، لطفا بزارین ما تلاش کنیم بالا بریم. (اون اجر در صورت عدم اصابه به واقع، در صورتیه که حداکثر تلاشش رو فرد کرده باشه - مثل پزشکی که بهترین چیزی که میتونسته رو انجام داده. اینکه حالا مراجع تلاششون رو کرده اند یا نه رو من نمیدونم، ولی اینقدر میدونم که دیگه اصلا برای من، عقلا قابل قبول نیست پذیرش اینکه اصلا میتونن تلاش بکنن در این همه موارد - به دکتر عمومی برای مشکل قلبم رجوع نمیکنم)

خصوصا از پزشکی، و در زمینه ای که بهش علاقه دارم و دارم تحقیق میکنم روش مثال زدم، که اطلاعاتم خوب و کامل باشه. به دو چیز فکر کنین:
یکی اینکه اگه همه متخصصین رشته های مختلف، از اقتصاد و حقوق و جرم شناسی و روانپزشکی مجرمین و متخصصین امور خانواده و فعالان حقوق زنان و ... هم اگه اون دو پاراگراف توضیح مختصر رو در مورد موارد اختلاف بدن، و بحث هاش رو در دسترس قرار بدن چی میشه... (حجم، باز هم به شدت بیش از اونه که یه نفر بخواد در مورد همه نظر بده، بیخود تلاش نکنین خیال خودتون رو راحت کنین)
و دوم اینکه به این فکر کنین که راه حل این معضل فعلی چه باید باشه؟ طبیعیه که کسی که تحت فشار روانیه، عزیزی از دست داده، میگه "حکم" آقای فلانی چیه؟ و خب میگه نه. و این هزینه سنگین به سطح درمان یه مملکت رو کی پاسخگو باید باشه؟ چه باید کرد که مردم به جای اینکه بگن حکم آقای فلانی چیه، سوال بهتری بپرسن؟ و چه سوالی؟

هفته ای که گذشت

افکار بسیار است
Meme ها از شماره بیرون
درسها زیاد و سنگین
زمان کم
جراحی، زیبا
نگرانی های زیاد
فرصتی باید
که گویا نیست
...
متوکلم
و عاشق

اولین سزارین

اولین کار در هر رشته ای، خیلی به یاد موندنیه
شاید هم اولین نباشه، شاید مهم شرایط و اتفاقیه که می افته
خلاصه
جمعه شب اولین عمل سزارین عمرم رو حضور داشتم و کمک کردم کمی
منتظر بودم یه تیپ احساس مثل اونی که تو فیلم Before Sunrise میگه پیدا کنم، یا مثلا احساس عجیبی بهم دست بده، ولی نشد.
ولی جالب بود، و در خاطره ماندنی
لحظه ای که بچه جیغ کشید ولی یه لحظه جا خوردم!
خوب بود، خوب...

پانوشت: از اواخر پارسال، احساس خوبی نسبت به تخصص زنان پیدا کردم.

ترفند قلب سمبل های زیبایی

پیرامون طرح امسالم برای درک و پیدا کردن شیوه درمان آنچه موجب چنین فاجعه ای در امروز ما شده، یکی از کتابهایی که شروع کردم، کتابیه که در مورد خلبان ها و و دریانورد های ژاپنی آخر جنگ جهانی که عملیات انتحاری انجام دادن، وقت نزدیکی استیصال ژاپن، نوشته شده، بر اساس خاطراتشون. داغونم میکنه این کتاب. دانشجوهای نخبه ای که وارد این کار شده اند، تمام آثار بزرگ زمان خودشون رو عموما به زبان اصلی (فرانسه، انگلیسی، آلمانی، روسی) خونده بودند (لیست کتابهاشون در آخر این کتابه هست)، و دفترچه های خاطراتشون حیرت آوره (مثلا 700 صفحه مال یه نفر) که توش بزرگترین آثار رو نقد میکرده اند. واقعا حیرت انگیزه این کتاب. یه بخش از اول کتاب رو گفتم تایپ کنم، اینجا بگذارم:

Aestheticization facilitated méconnaissance, a common phenomenon is symbolic communication in which actors fail to recognize that they are reading different meanings of the same symbol. The pilots endorsed the aesthetics of Japanese nature, and of cherry blossoms as a dominant symbol of nature, without realizing how these symbols were locked into the pro rege et patria mori ideology. Neither side – pilots or the state – was fully aware of the phenomenon. The young men found aesthetics in the purity of devotion to their country without realizing that such devotion was exactly what the state wanted so that they would die for the emperor qua Japan – not their Japan, but imperial Japan.
I further develop the insight of Langer and Leach on this crucial element in our symbolic communication, which hitherto has received little attention. Symbolic méconnaissance is usually facilitated by two factors. First, each symbol has a vast field of meanings, any one of which may be drawn on by the actor, resulting in the possibility of multiple significations coexisting in a given context. Second, méconnaissance is further facilitated by the fact that the meanings of a symbol are embedded in processes and relationships – life predicated upon death, women in relation to men, and so forth. Therefore, when a social agent moves the signification of a symbol across the field of meanings – so that, for example, the meaning of cherry blossoms shifts from life to death – the movement may go unrecognized.
In the final analysis, it was their quest for aesthetics, along with their romanticism and idealism, that doomed them to act as they did. And it was from their readings that they developed their Weltanschauung and their aesthetics. The young men would have been able to fight against the political nationalism orchestrated by the state if it had been presented to them blatantly. But when it was mediated by the lofty intellectual traditions of the West, they failed to recognize the hand of the pro-military political and intellectual leaders at work. They would have been able to resist the naked propaganda of Ein Volk, ein Reich, ein Führer, as we see in the diaries. However, when the “general will,” transformed by the Nazi and Japanese states, was seen as the general will of Rousseau and Kant, they were disarmed and did not suspect the wicked hand of manipulation. Or, they eagerly embraced beautiful nature in the works of Rousseau, Beethoven, Goethe, or Thomas Mann, not suspecting that the Nazis also mobilized the aesthetics of nature in the motto of “Blood and Soil” (Blut und Boden). Like many European men who fought in World War I, the young pilots memorized Nietzsche’s Also sprach Zarathustra, recited Les Fleurs du mal by Baudelaire, and expressed their agony by referring to the two souls in Faust. They were inspired by Emerson’s “Hitch your wagon to a star,” identifying the star as their intellectual and spiritual idealism, rather than as earthly ambition. Méconnaissance indeed played a critical role in this tragedy – as, unfortunately, it has in many other wars.

From: Kamikaze, Cherry Blossoms and Nationalisms: The Militarization of Aesthetics in Japanese History, by Emiko Ohnuki-Tierney (2002)

دو توصیه

بیمارستان: آقای محترم، لطفا وقتی با همسرتان تشریف می آورید پیش دکتر، خفه خون بگیرین، اون کسی که مریضه حرف بزنه.

مترو: خانم محترم، لطفا وقتی مویتان را دم اسبی بسته اید، موقع حرکت سرتان توجه داشته باشید که چشم و چال مردم در نیاید.

پانوشت: این کتاب memetics دیگه آخرشه. به طرز عجیبی رو هوام. شاید یه بخشیش رو نوشتم اینجا.
پانوشت 2: 13 آبان گذشت و من توفیق در خیابان بودن نداشتم. بالاخره توفیقی است که به هر کس ندهند...